ویبراتور بتن چیست و چقدر در بتن ریزی تاثیر دارد؟

ویبراتور بتن دستگاهی است که در مرحله بتن ریزی استفاده شده و به کمک آن حباب ها و فضای خالی بین مواد بتن از بین می رود و به صورت فشرده روی هم قرار می گیرند دستگاه ویبراتور بتن این کار را به صورت کوبیدن یا با لرزاندن سطح بتن انجام می دهد. در واقع به کمک این دستگاه اصطحکاک بین ذرات بتن را از بین می برند. دستگاه ویبراتور بتن ریز به کمک شیلنگ ویبراتوری که به آن نصب می شود عملیات از بین بردن هوای محبوس شده بین سنگدانه ها و سیمان را از بین می برد. با این کار چگالی بتن بیشتر می شود. در ادامه مقاله با کاربرد و ویژگی های این دستگاه بیشتر آشنا می شویم.

ویبراتور بتن چیست و کاربرد آن

ویبراتور بتن دستگاهی است که سبب می شود نیرویی محرکه ای به شیلنگ این دستگاه وارد شود این نیرو سبب ایجاد ارتعاش می شود تا به کمک آن فضا های خالی و حفره هایی که در بین ذرات وجود دارد را از بین ببرد. این نیرو و فشاری که بعد از بتن ریزی به ماده وارد می شود موجب می شود تا سنگ و سیمان ها در کنار هم با فشار بیشتری قرار بگیرند این کار به بالا بردن استحکام بتن کمک می کند. این دستگاه از مهمترین تجهیزات برای مرحله بتن ریزی در ساختمان سازی ها و  پروژه های عمرانی به حساب می آید. دستگاه های ویبراتور بتن از نظر نوع شاسی و سوختی که با آن کار می کنند دارای انواع متفاوتی هستند. در ادامه با انواع  دستگاه ویبراتور بتن و ویژگی های آن آشنا می شویم.

انواع دستگاه ویبره بتن

ویبراتور بتن دارای انواع مختلفی است. تنوع انواع آن ها از نظر نیرو محرکه و همچنین نوع تامین سوخت انرژی مشخص می شوند.
• و یبراتور بتن با سوخت دیزلی
• ویبراتور با سوخت بنزینی
• ویبراتور بتن با انرژی برقی که دو مدل دوشی و دریلی دارد.
• ویبراتور بادی که با برق کار می کند

1- دستگاه ویبره بتن دیزلی:

یکی از انواع دستگاه ویبره موتور بتن طرح دیزلی است. نوع دیزلی این دستگاه دارای استهلاک زیادی می باشد اما در عوض سوخت کمتری نسبت نوع بنزینی دارد. با این حال این دستگاه برای پروژه هایی که حجم سنگین و زیادی دارند از تجهیزات کاربردی و ضروری به حساب می آیند. از دستگاه های ویبره بتن دیزلی می توانید تا چند ساعت متوالی بهره ببرید زیرا این دستگاه دارای دوتا مخزن مجزا است یکی برای روغن و دیگری برای سوخت گازوییل. از طرفی موتور دستگاه ویبراتور بتن دیزلی دارای دو نوع متفاوت است:
1- یکی از انواع آن دارای شاسی ثابت می باشد در این سبک موتور دستگاه قابلیت تکان خوردن و تحرک ندارد زیرا به کمک اتصالات موتور دستگاه بر روی شاسی قرار می گیرد.
2- نوع دیگر آن موتور گردان است که این مدل این قابلیت را دارد تا 360 درجه چرخش داشته باشد.
از نکات مهمی که در سوخت های موتور ویبراتور دیزلی تاثیر دارد وسعت پروژه و همچنین دور موتور این دستگاه است. به طور میانگین این دستگاه در طول یک ساعت به طور تقریبی یک لیتر از سوخت را استفاده می کند.

مزایای استفاده از موتور ویبره بتن دیزلی:

◘ دستگاه ویبره بتن دیزلی سوخت ارزان تری نسبت به بنزین دارد.
◘ دستگاه ویبره بتن دیزلی دارای قیمت های مختلفی است تفاوت قیمت آن به قدرت و کیفیت موتور دستگاه بستگی دارد هرچه قدرت بیشتر و کیفیت بالا تر باشد قیمت آن هم بالاتر می رود.
◘ این دستگاه طوری طراحی شده است که برای جلوگیری از آسیب به طور خودکار قطع می شوند.
◘ به راحتی و سرعت بیشتری مونتاژ می شوند.
◘ قدرت و عملکرد آن طوری است که از این دستگاه می توان در پروژه های سنگین بهره برد
◘ می توانند چندین ساعت به طور مدوام کار کنند.

2- دستگاه ویبره بتن بنزینی:

ویبراتور بتن با سوخت بنزینی از تجهیزاتی است که می توانید از آن ها در پروژه های وسیع بهره ببرید. این مدل از موتور دستگاه ها دارای دور موتور و توان متفاوتی است همچنین موتور دستگاه ویبره بنزینی تک سلیندر است و به طور تخمینی توان این دستگاه را 5. 5 ارزیابی کرده اند. دستگاه ویبراتور بنزینی این امکان را دارد که از شیلنگ های یک تا سه اینچی را بر روی آن ها نصب کنیم. همچنین دارای یک سیستم خنک کننده هستند که موتور دستگاه را خنک می کند. از نکات مهم و ضروری که در انتخاب نوع ویبراتور باید به آن توجه کنیم این است که ابتدا حجم و عمق بتن ریزی این دستگاه را بسنجیم همچنین، باید مدت زمانی که می خواهیم از این دستگاه مدوام استفاده کنیم را هم در نظر بگیریم. موتور ویبراتور بتن ریز بنزینی دارای نوع متفاوت است:
1- نوع اول موتور ویبراتور ثابت، در این مدل موتور دستگاه روی شاسی به کمک پیچ و مهره ثابت شده است از این رو امکان حرکت و تحرک ندارد.
2- نوع دیگر موتور ویبراتور گردان، در این مدل موتور دستگاه روی یک شاسی گردان قرار گرفته که قابلیت این را دارد تا 360 درجه بچرخد. در مدل گردان موتور دستگاه بر روی یک صفحه فلزی قرار دارد و به کمک بلبرینگ به دستگاه وصل شده است.

مزایای استفاده از موتور ویبره بتن بنزینی:

◘ دارای سوختی ارزان و در دسترس است
◘ سر صدای دستگاه ویبره بنزینی نسبت به دیزلی کمتر است
◘ می توان دور موتور این دستگاه را تنظیم کرد
◘ این دستگاه به راحتی و به سرعت قابلیت مونتاژ دارد
◘ در صورت خراب شدن هزینه تعمیر و نگهداری آن بسیار پایین تر است.
◘ شاسی دستگاه ویبراتور بتن بنزینی در برابر ضربات بسیار مقاوم و با دوام می باشد.
◘ از لحاظ قیمت به عوامل مهمی از جمله کیفیت و شاسی، قدرت و توان و کیفیت موتور و همچنین برند تولید کننده بستگی دارد.
◘ این دستگاه به صورت اتوماتیک دارای سیستم قطع کن خودکار است.

3- موتور ویبراتور بادی بتن:

مدل دیگر ویبراتور بتن ها هستند که با باد کار می کنند. کابرد این نوع موتور ویبراتور این است که اتصالات بتن را روی قاب به کمک ارتعاشات ایجاد می کند. در واقع این دستگاه برقی می باشد که به کمک کمپرسور برقی باد را ایجاد می کند به همین ترتیب این دستگاه ها روغن ریزی و آلاینده های سوختی ندارد. زمانی که در پروژه ای احساس کنیم احتمال آتیش سوزی و یا برق گرفتگی زیاد است از دستگاه ویبراتور برقی استفاده می شود. قدرت دستگاه ویبره بتن بادی بین 10 تا 10000 کیلو گرم می باشد. این دستگاه را با نام هایی مثل ویبره بتن هم شناخته می شود. دستگاه بتن بادی در کشور های مختلفی تولید می شوند از این رو برند های متفاوتی از جمله: ترک و ایتالیایی و ایرانی و چینی در بازار موجود است. کاربرد اعظم این دستگاه بیشتر برای ساخت تونل مترو و پل های هوایی می باشد.

نحوه کار ویبراتور بتن

با اینکه تنوع بین دستگاه ویبراتور بتن زیاد است اما روش کار آن ها به یک صورت می باشد. نحوه کار ویبراتور بتن به این صورت است که به وسیله موتوری که در دسته دستگاه قرار دارد ارتعاشاتی با توان و قدرت بالا ایجاد می کند. این دستگاه مطابق با طراحی که دارد از طریق شفت خروجی به شیلنگی که روی دستگاه نصب شده انتقال میابد. طراحی این شیلنگ به صورتی است که در انتهای آن یک فلزی دارای آلیاژ با مقاومت بالایی است قرار دارد. این قسمت فلزی را به صورت عمودی در داخل خمیر بتنی قرار می دهند در ادامه لرزش انتقال داده شده به شیلنگ به ماده بتنی انتقال پیدا می کند. طراحی ویبراتور بتن شیلنگ به صورتی است که دارای یک محرک قابل انعطاف می باشد، این محرک سبب ایجاد چرخش میله ای می شود که در مرکز شیلنگ قرار دارد. ارتعاش و چرخشی که روی میله مرکزی ایجاد می شود به قطعه فلزی که به میله متصل است وارد می شود در نتیجه به سبب ضربه زدن به پوشش فلزی می شود و لرزش را ایجاد می کند.

نحوه نصب شیلنگ بر سر موتور ویبراتور

1- برای اتصال شیلنگ ویبراتور اول باید، انتهای شیلنگ ویبراتور را به  شفت خروجی موتور دستگاه متصل کنید.
2- شیلنگ ویبراتور دارای مهره ای است که باید آن را روی شفت خروجی موتور دستگاه ببندیم. بستن این مهره بر روی موتور دستگاه دریلی به کمک رزوه که از سمت چپ می چرخد انجام می شود. از این رو باید شیلنگ ویبراتور را به سمت چپ بپیچید. دلیل چپ گرد بودن این پیچ این است که موتور در زمان روشن شدن و انجام کار به سمت راست می چرخد. ابن خلاف جهت بین پیچ و چرخش موتور سبب می شود تا اتصالات این شیلنگ باز نشود.
3- روی دسته موتور ویبراتور بتن کلید خاموش و روشن قرار دارد که این کلید سبب ایجاد حرکت ارتعاشی و ضربه ای شیلنگ را ایجاد می کند. در صورت استفاده از دستگاه ویبراتور دریلی به مدت طولانی باید از دکمه ای که زیر کلید خاموش و روشن قرار دارد استفاده کنید تا دستگاه شما در همان حالت قفل شوند. البته خیلی استفاده از این دکمه قفل توصیه نمی شود بنابر این بهتر است بعد از یک مدت روشن بودن دستگاه به آن استراحت دهید و دوباره شروع کنید زیرا استفاده یکسره از دستگاه موتور دریلی سبب آسیب رسیدن به آن می شود.
4- برای دستگاه هایی که اولین بار است مورد استفاده قرار می گیرند بهتر است که سر ویبراتور بتن را اول روی یک سطح سفت و سخت بکوبید.
5- توجه کنید که سری شیلنگ ویبره برقی را متناسب با عملیات و عمق مشخص شده در داخل بتن فرو کنید.
6- وقتی کارتان با دستگاه ویبراتور تمام شد حتما شیلنگ ویبراتور را از موتور جدا کنید. زیرا از پیچ خوردن شیلنگ جلوگیری می کند.

تعمیر و نگهداری موتور ویبراتور های

برای تعمیر و نگهداری موتور ویبراتور های برقی باید یکسری نکات و شرایط را رعایت کنیم تا این دستگاه ها کمتر دچار آسیب شوند و عمر طولانی تری داشته باشند:
1- سازه هایی که می خواهید در آن ارتعاش و لرزش با دستگاه ویبراتور ایجاد کنید در انتخاب نوع ویبراتور بسیار مهم هستند.
2- باید قسمت های مختلف موتور دستگاه ویبراتورهای بنزینی از جمله سرسیلندر، کاربراتور و سوپاپ ها را بعد از 500 ساعت کار تمیز کنید.
3- بعد از 8 ساعت کار مدوام موتور را تمیز کنید سپس باید از محکم بودن اتصالات دستگاه اطمینان حاصل کنید همچنین بررسی میزان روغن در مخزن دستگاه بسیار ضروری است.
4- باید حتما دریچه های ورودی و خروجی هوا را بررسی کنیم با این کار می توانیم جلوی گرم شدن زیاد دستگاه ویبراتور را بگیریم.
5- تعویض کردن شمع و فیلتر روغن باید بعد از هر 200 ساعت کارکرد انجام شود.
6- سالم بودن سیم برق در هنگام کار با موتور ویبراتور های برقی بسیار مهم و حیاتی می باشد. این سیم ها به هیچ وجه نباید آسیب و پارگی هایی هرچند جزئی داشته باشند.

نحوه انتخاب نوع ویبراتور مناسب

برای انتخاب یک ویبراتور بتن ریز مناسب باید شرایط متفاوتی را در نظر بگیریم. ابتدا باید منطقه ای که پروژه بتن ریزی در آنجا انجام می شود و نوعی کاری که میخواهیم با دستگاه انجام دهیم را در نظر بگیریم. زیرا اگر پروژه شما یک فعالیت بزرگ و وسیع می باشد باید به سمت ویبراتور های گازوئیلی بروید. اما اگر کار سبک تر و وسعت کمتری دارد ویبراتور های دریلی انتخاب بهتری هستند. نوع دیگری از ویبراتور ها هستند که با برق کار می کنند در صورت استفاده از ویبراتور های برقی حتما توجه داشته باشید که در محیط پروژه به برق دسترسی داشته باشید.
اصلی ترین قطعه در ویبراتور ها شیلنگ دستگاه می باشد از این رو موقع انتخاب نوع ویبراتور باید ویژگی های شیلنگ را در نظر بگیرید. ویژگی هایی از جمله انعطاف و سایز و قطر شیلنگ باید متناسب با نوع پروژه و کاربردی که از آن انتظار دارید باشد. دستگاه ویبراتور های بنزینی و گازوئیلی به دلیل طراحی پیچیده ای که نسبت به انواع دستگاه ویبراتور بتن دارند تعمییرات سخت تری هم دارند از این رو باید در حفظ و نگهداری آن ها دقت بیشتری داشته باشید.

نحوه تشخیص کافی بودن میزان ارتعاش

برای اینکه کیفیت کار بیشتر شود باید خمیر بتن به اندازه کافی مورد ارتعاش توسط دستگاه قرار بگیرد هر چقدر این کار بهتر انجام شود مقاومت بتن بیشتر می شود. از طرفی اگر این ارتعاشات بیش از حد و نامناسب باشد سبب می شود تا ذرات  بین سیمان و سنگ ها از هم فاصله بگیرند و خمیر بتن را به یک خمیر ناپایدار با کیفیت پایین تبدیل کند.
نحوه تشخیص کافی بودن میزان زمان ارتعاش در بتن اغلب به صورت تجربی به دست می آید اما بررسی و دقت به یکسری موارد به شما کمک می کند تا متوجه شوید که آیا خمیر بتن ارتعاش کافی گرفته است یا نه در صورت رسیدن یک منطقه به ارتعاشات کافی می توانید جای شیلنگ دستگاه را تغییر دهیم تا همه سطح خمیر را به صورت یک دست مقاوم سازی کنیم از نکات مهم برای تشخیص کافی بودن میزا ارتعاش:
1- زمانی که اطراف ویبراتور داخل ترکیب، شیره روشن و شفافی بوجود بیاید.
2- از آنجایی که بتن از سنگ و سیمان تشکیل شده باید سنگدانه هایی که بزرگتر هستند به داخل سطح بتن فرو بروند.
3- بعد از گذشت مدت زمانی صدای دستگاه ویبراتور شما تغییر می کند در این صورت متوجه می شویم که ارتعاش به حد کافی رسیده است.
4- تا جایی که سطح بتن به صورت صاف و یکنواخت برسد.

جایگزین ویبراتور بتن

در برخی از پروژه ها می توان از روش جایگزین ویبره بتن استفاده کرد. با این که روش های جایگزین بتن بسیار ساده و پیش پا افتاده هستند اما برخی ازافراد ترجیح می دهند در بعضی موارد از روش های جایگزین به جای استفاده از دستگاه ویبراتور استفاده کنند. شما حتی می توانید برای استفاده از روش جایگزین به راحتی وسایل آن را در خانه پیدا کنید. از مهمترین نکات هنگام بهره مندی از روش جایگزین این است که حتما یکسری موارد ایمنی را رعایت کنید از جمله این نکات امنیتی استفاده از عینک مخصوص و لباس ها تجهیزات حفاظتی می باشد. از جمله روش های جایگزین ویبراتور بتن شامل:

1- به کمک دست:

ساده ترین روش جایگزین ویبراتور دست می باشد. برای این کار باید ابتدا دست خود را نزدیک سطح خمیر بتن ببریم و با ضربه زدن و ایجاد ارتعاش هوای محبوس شده را از ترکیب خارج می کنیم.

2- از یک میله فلزی و یا چوب درخت بامبو استفاده کنیم:

یکی از روش های جایگزین استفاده از چوب نازک بامبو و یا میله فلزی است. این میله و یا چوب را باید به آرامی روی سطح  با حرکات لرزان تکان دهیم با این کار حباب ها خارج می شود.

3- تخته فلزی و یا چوبی:

این جایگزین دستگاه به دو روش انجام می شود: اول اینکه تخته را بالای قالب خمیر بتن قرار دهیم و به کمک یک چکش به آن ضربه بزنیم تا هوا و حباب بین ذرات خارج شود و یا تخته را روی سطح بتن که خیس است قرار دهیم سپس باید لرزش و نواسانات را به آن منتقل کنیم.

4- از وسایل لزرشی در خانه استفاده کنیم:

می توانیم قالب بتنی مورد نظر خود را بر روی ماشین لباس شویی روشن قرار دهیم تا بر اثر لرزش و ارتعاش ماشین لباس شویی حباب و هوای محبوس شده از خمیر خارج می شود.

5- چکش الکتریکی:

چکش الکتریکی یک دستگاه کاربردی است که سر آن قابل تعویض است که از آن برای بوجودآمدن تکان های نسبتا شدید تر استفاده می شود. برای استفاده از این دستگاه باید آن را به صورت حفره ای تنظیم کنیم  و در بالا و نزدیکی سطح قالب بتن قرار دهیم بعد از آن باید با حرکت های دورانی حباب ها را خارج کنیم.

6- اره دو طرفه:

اره دو طرفه هم یکی دیگر از وسایل جایگزین می باشد این اره دارای تیغه ای است که به راحتی از آن جدا می شود سپس بعد از آن می توانیم لرزش هایی جهت از بین بردن حباب ها ایجاد کنیم. برای استفاده از این روش باید نوک این اره را به قالب وصل کنیم و بعد با روشن کردن آن لرزش و ارتعاشات لازم را بوجود آوریم.

جمع بندی

در این مقاله با دستگاه ویبراتور بتن ریز آشنا شدیم. این دستگاه یکی از تجهیزات ضروری برای فعالیت های ساختمان سازی و عمرانی است. به کمک این دستگاه ها حباب ها از داخل خمیر بتن خارج می شود که این در مقاوم سازی بتن ها بسیار تاثیر گذار است. دستگاه های ویبراتور انواع مختلفی دارند از جمله موتور های بنزینی، موتور دیزلی، برقی و موتور بتن بادی که متناسب با وسعت و نوع پروژه باید در فعالیت خود انتخاب کنیم از دستگاه های دیزلی و بنزینی برای فعالیت های با وسعت بیشتر استفاده می شود. برای انجام فعالیت های حرفه ای و اصولی می توانید به مجموعه هیرکاناسازه مراجعه کنید و پروژه های ساختمانی، بازسازی ساختمان، طراحی دکوراسیون داخلی و ... را با خیال راحت به آن ها بسپارید.