وال پست منقطع چیست
وال پست منقطع چیست
زلزله یکی از حوادث طبیعی است که تقریبا سالی وجود ندارد که در دنیا تلفاتی در اثر آن وجود نداشته باشد. با وجود تمام پیشرفت‌های تکنولوژیک انسان، بشر هنوز نتوانسته است در مقابل این واقعه طبیعی پیروز شود و بتواند خود را در مقابل آسیب‌هایی که وارد می‌آورد بیمه نماید. با وجودی که از نظر بسیاری این طور به نظر می‌رسد که زلزله واقعه‌ای مخرب و مضر است، در واقع این اتفاق طبیعی برای بقای زمین و حفظ تعادل فرآیندهای درونی آن ضروری است. با این وجود وقوع زلزله اغلب به همراه حوادث تلخ و در مواردی عامل فجایع انسانی بوده است. در نتیجه قرن هاست که بشر در تلاش برای رام کردن این نیروی افسار گسیخته طبیعی است. در این جهت به همراه پیشرفت چشم‌گیر علم و تکنولوژی اقدامات بسیاری صورت گرفته است. در حال حاضر تمرکز اولیه بشر در مقابله با زلزله کاهش صدمات جانی و مالی حاصل از آن است. متخصصان عمران و ساختمان‌سازی روز به روز روش‌های جدیدی را ارائه می‌دهند تا این هدف بیشتر و کارآمدتر دنبال شود. یکی از این روش‌ها به کارگیری المانی ساختمانی به نام وال پست است که در سال‌های اخیر در کشور ما نیز بسیار معمول و فراگیر شده است. استفاده از این المان تا آن مقدار نتایج مثبتی داشته است که آیین نامه‌های مقررات ملی ساختمان استفاده از آن را اجباری و ضروری اعلام کرده است. یکی از انواع وال پست‌ها وال پست منقطع است که در این مقاله به آن خواهیم پرداخت.
وال پست چیست؟
وال پست منقطع یک ناودانی فولادی است که در طرفین یک دیوار نصب می‌شوند. در هر طرف، دیوار در بین دو لبه وال پست‌های منقطع قرار می‌گیرد، در نتیجه وال پست منقطع‌ها در زمان وقوع نیروهای لرزه ای، دیوار را از دو طرف نگاه می‌دارند. در دو بال وال پست منقطع سوراخ‌هایی لوبیایی شکل وجود دارد که انتهای میلگردهای بستر به کار رفته در دیوار در آن‌ها قرار می‌گیرند. این سوراخ‌های پانچ شده به صورت لوبیایی هستند تا با انتهای میلگردهای بستر تشکیل اتصال مفصلی دهند. این اتصال مفصلی به دیوار امکان جابجایی اندک را می‌دهد.
علاوه بر دو طرف دیوار که وال پست‌های منقطع باعث مهار دیوار در جهت خارج صفحه هستند، در بالای دیوار نیز از این نوع وال پست استفاده می‌شود. استفاده از وال پست منقطع در دورتادور دیوار (به غیر از پایین دیوار که در آن دیوار بر روی کف طبقه می‌نشیند و نیازی به مهار ندارد) باعث می‌شود که دیوار غیرسازه‌ای از قاب سازه اصلی که دیوار را احاطه کرده است فاصله بگیرد و به صورت کاملا مقید به آن متصل نشود. فاصله‌های بین دیوار و سازه اصلی در بالا و دو طرف که به آن درز انقطاع گفته می‌شود با مواد قابل ارتجاع مانند پشم سنگ یا یونولیت پر می‌شوند. استفاده از وال پست منقطع دیوار را در جهت خارج از صفحه مهار می‌کند، اما در زمان وقوع لرزه یا نیروهای جانبی به دیوار اجازه جابجایی درون صفحه اندکی را می‌دهد. این روند باعث می‌شود که دیوار بدون تخریب در مکان خود یا کاملا سالم بماند یا حداکثر دچار ترک‌های جزئی شود که از نظر آیین نامه مانعی برای آن وجود ندارد. همان طور که گفته شد در بالای دیوار نیز نیاز به قرار دادن درز انقطاع وجود دارد. دلیل این مساله این است که باید فاصله‌ای برای خیر تیر بالایی دیوار وجود داشته باشد تا بار تیر بالایی مستقیما بر روی دیوار قرار گرفته در زیر وارد نشود. در این حالت نیز بین وال پست‌های منقطع فوقانی و بالای دیوار فاصله در نظر گرفته شده با مواد قابل ارتجاع پر می‌شود.
اندازه‌های مختلف وال پست‌های منقطع
وال پست‌های منقطع در طول‌های مختلف ساخته می‌شوند اما معمول‌ترین آن‌ها وال پست‌های منقطع 40 سانتی متری و 20 سانتی متری هستند. معمولا برای دو طرف دیوار از وال پست‌های 40 سانتی متری و برای بالای دیوار از وال پست‌های 20 سانتی متری استفاده می‌شود. ورق مورد استفاده برای ساخت وال پست‌های منقطع ورق فولادی سیاه است. البته در صورت خواست مشتری امکان ساخت وال پست منقطع از ورق گالوانیزه نیز میباشد. برای جلوگیری از خوردگی، وال پست‌های منقطع رنگ آمیزی می‌شوند. ورق فولادی مورد استفاده برای ساخت وال پست‌های منقطع ضخامت 2 میلی متری دارند. بسته به ضخامت دیوار عرض وال پست‌های منقطع متفاوت است. معمول است که عرض وال پست‌های منقطع 0.5 سانتی متر بیشتر از ضخامت دیوار در نظر گرفته شود. عرض‌هایی که وال پست‌های منقطع در آن عرض‌ها به شکل فراوان ساخته می‌شوند 10.5 (برای دیوار 10 سانتی متری)، 15.5 (برای دیوار 15 سانتی متری) و 20.5 (برای دیوار 20 سانتی متری) هستند. بال‌های وال پست‌های منقطع حدود 7 سانتی متر هستند. با وجود یک فاصله حدود 3 سانتی متری (یک صدم ارتفاع دیوار) به عنوان درز انقطاع در هر طرف بین وال پست منقطع و دیوار، این طول بال 7 سانتی متری برای نگه داشتن دو طرف دیوار کاملا کافی است.
نصب وال پست منقطع
وال پست‌های منقطع در اسکلت‌های بتنی توسط پیچ و رول بولت و در اسکلت‌های آهنی توسط جوشکاری به اسکلت اصلی متصل می‌شوند. قبل از چیدن هر دیوار طبق طراحی، مکان‌های نصب وال پست‌های منقطع در دورتادور دیوار مشخص شده و وال پست‌های منقطع نصب می‌گردند. پس از نصب وال پست‌های منقطع اقدام به چیدن دیوار می‌شود. در حین دیوارچینی در رج‌هایی از دیوار که میلگردهای بستر قرار داده می‌شوند، انتهای میلگردهای بستر در وال پست‌های منقطع قرار می‌گیرند. در محل‌های اتصال تیر و ستون منطقه محافظت شده‌ای وجود دارد که طبق آیین نامه نباید هیچ گونه وال پست یا المان دیگری در این ناحیه نصب شود. این مساله به این خاطر است نصب هر نوع المان در این ناحیه به شدت بر استحکام سازه اصلی تاثیر گذار است و باعث آسیب‌پذیری بسیار زیاد آن می‌شود.
مقررات ملی ساختمان درباره وال پست منقطع
استفاده از وال پست طبق آیین نامه‌های مقررات ساختمانی در تمام دیوارهای داخلی و خارجی اجباری است (استفاده از وال پست منقطع و دیتل‌های اجرایی آن در پیوست ششم استاندارد 2800 مقررات ملی ساختمان و همچنین طراحی آن در نشریه 819 مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی بیان شده است)، اما تعداد وال پست منقطع مورد نیاز، فاصله به کارگیری آن‌ها و حتی ضخامت و اندازه آن‌ها باید توسط محاسب به دقت محاسبه شود. نوع ساختمان و سطح اهمیت آن، محل قرار گیری ساختمان و طبقه‌ای که دیوار غیرسازه‌ای در آن قرار دارد در تعداد و طراحی وال پست‌های منقطع بسیار اهمیت دارد. هر چه ساختمان اهمیت بالاتری داشته باشد نیاز است دیوارهای غیرسازه‌ای استحکام بیشتری داشته باشند. همچنین هر چه طبقه بالاتر باشد، دیوارهای غیرسازه‌ای نیاز به مقاوم سازی بیشتری دارند، زیرا در هنگام وقوع نیروهای جانبی، آن‌ها بیشتر تحت تاثیر قرار می‌گیرند. بنابراین معمول این است که تعداد به کارگیری وال پست‌های منقطع در طبقات بالایی بیشتر است.
پاسخ دهید