وال مش چیست؟ (بررسی انواع وال مش)

کشور عزیزمان ایران در یکی از زلزله‌خیز ترین مناطق واقع شده است. این مسئله علاوه بر خطرات جانی، تهدید بزرگی برای صنعت ساخت و ساز به حساب می‌آید. از این رو، سازنده‌ها همیشه به دنبال روش‌هایی بوده‌اند که تاثیرات منفی زلزله بر سازه‌ها را به حداقل برسانند. اجرای وال مش یکی از راهکارهای مهار لرزه‌ای دیوار است که به تازگی جایگزین روش‌هایی مثل وال پست شده است. ضوابط آن نیز آیین نامه و استانداردهای مرتبط مثل پیوست ششم استاندارد 2800 مطرح شده است. در این مقاله از هیرکانا سازه به معرفی وال مش به عنوان یک فناوری نوین می‌پردازیم و تفاوت‌های آن با وال پست، مزایا و معایب، مصالح به کار رفته در آن و در نهایت نحوه طراحی و اجرای آن را بررسی می‌کنیم.

 

 

وال مش چیست؟

سیستم وال مش (wallmesh) یک روش نوین برای مهار لرزه‌ای دیوارهای غیرسازه‌ای در ساختمان‌ها است. این سیستم در رده فناوری کامپوزیت‌های سیمانی مسلح شده با پارچه (FRCM) قرار دارد. در سیستم وال مش، دیوارها با استفاده از شبکه‌های الیاف شیشه (مش فایبرگلاس) با کمک پلاستر (سیمانی و گچی) پوشش داده می‌شوند، بدون این که وزن زیادی به سیستم تحمیل کند. این شبکه‌ها از الیاف شیشه ساخته شده‌اند که دارای مقاومت کششی بسیار بالایی هستند. پلاستر نیز به عنوان یک پوشش محافظ و همچنین یک عنصر پیونددهنده عمل می‌کند. این سیستم یک فناوری نو محسوب می‌شود و بسیار امیدبخش است. از کاربردهای اصلی این فناوری می‌توان به تقویت باربری سازه در تغییرات کاربری، مهار لرزه‌ای دیوارهای غیرسازه‌ای، بهسازی لرزه‌ای اعضای سازه‌ای برای ارتقاء شکل‌پذیری و مقاومت و همچنین ترمیم آسیب‌های سازه ناشی از ضربه و خوردگی خارجی اشاره کرد. سیستم وال مش کاملا مورد تایید سازمان نظام مهندسی و آیین نامه‌های طراحی ساختمان است.

 

تفاوت وال مش و وال پست

وال مش به تازگی جایگزین وال پست شده است. هر دوی آن‌ها برای مقاوم‌سازی و تقویت دیوارها استفاده می‌شوند اما تفاوت‌هایی در ویژگی‌ها و نحوه‌ی اجرای آن‌ها وجود دارد. اجرای وال مش به مراتب آسان‌تر از اجرای وال پست است. همچنین وال پست، به علت وجود فلز در ساختار خود، وزن سازه را زیاد می‌کند و این مورد خود بر رفتار لرزه‌ای سازه تاثیر سوء می‌گذارد، در صورتی که در تولید وال مش، علاوه‌بر حذف وادارهای عمودی و افقی و بست‌های فلزی، از مواد و مصالح سبک‌وزن استفاده می‌شود و بنابراین تغییر چشم‌گیری در وزن دیوارهای غیرسازه‌ای ایجاد نمی‌‌کند. از لحاظ هزینه‌های تمام شده شامل طراحی و اجرا نیز وال مش نسبت به وال پست مقرون‌به‌صرفه‌تر است.
در اجرای وال پست باید از نیروی ماهر و متخصص بهره گرفت، چرا که نصب و اجرای آن ریزه‌کاری‌های فراوانی دارد که مهارت و دانش خاصی می‌طلبد. از سوی دیگر، اجرای وال مش نیاز به نیروی متخصص ندارد و توسط مهندس اجرایی قابل انجام است. برتری وال مش نسبت به وال پست قابل انکار نیست، با این حال توصیه‌ی هیرکانا سازه این است که برای اجرای دیوارهای داخلی از وال مش و برای اجرای دیوارهای خارجی ساختمان از وال پست و میلگرد بستر استفاده کنید.

 

 

ویژگی‌های وال مش

وال مش ویژگی‌های منحصر‌به‌فردی دارد که آن را از وال پست متمایز کرده و به آن برتری می‌بخشد. از جمله این ویژگی‌ها می‌توان موارد زیر را متذکر شد:
•    در اجرای وال مش نیازی به استفاده از میلگرد بستر نیست.
•    دیوارهایی که سیستم وال مش در آن‌ها تعبیه شده در برابر فشار و بارهای وارده ناشی از زلزله، انسجام و یکپارچگی مناسبی از خود نشان می‌دهند.
•    اجرای مرحله دیوارچینی در دیوارهای وال مش بسیار آسان و سریع‌تر است. دلیل آن حذف وادارها و میلگرد بستر می‌باشد.
•     تمام فعالیت‌ها و عملیات مربوط به وادارهای قائم شامل نصب پلیت در بتن، اجرای لایه ضد زنگ، ساخت و آماده‌سازی وادارها، جوشکاری و … در وال مش حذف می‌شود.
•    سازگاری مناسب پلاستر سیمانی یا گچی با روسازی اجرا شده روی آن در وال مش باعث می‌شود که نازک‌کاری با گذر زمان ترک نخورد، در حالی که در سیستم وال پست احتمال ترک خوردن نازک‌کاری به دلیل اختلاف ضریب انبساط حرارتی مصالح دیوار و وادارها بالاست.
•    می‌توانید دیوارها را در محل تقاطع به سادگی بچینید و با استفاده از نوارهای وال مش آن‌ها را یکپارچه کنید، بدون این که نیازی به اجرای هشت گیر در محل تقاطع دیوارها داشته باشید.

 

 

در دیوار وال مش از چه مواد و مصالحی استفاده می‌شود؟

پیش از آن که به نحوه و مراحل اجرای وال مش بپردازیم، می‌بایست از مواد و مصالح مورد نیاز آگاهی داشته باشیم. این مصالح عبارتند از:

• توری وال مش

اصلی‌ترین ماده مورد نیاز برای اجرای روش وال مش، توری وال مش است. توری وال مش دو نوع دارد:

1- توری فایبرگلاس مقاوم به قلیا (استفاده در محیط قلیایی)،

2- مش فایبرگلاس معمولی (استفاده در محیط بدون قلیا).

انتخاب نمونه مناسب توری باید براساس جزئیات اجرایی سازه انجام گیرد.

• پلاستر وال مش

از پلاستر برای نصب توری وال مش بهره گرفته می‌شود. دو نوع پلاستر وجود دارد:

1-   پلاستر گچی:

پلاستر گچی که شامل پودر گچ، مواد معدنی و مواد افزودنی با آب می‌باشد، منجر به گیرش سریع، چسبندگی بالا، عایق صوت و حرارت، مقاومت در برابر ترک‌‌ خوردگی و تثبیت کامل مش‌های فایبرگلاس می‌شود، به نحوی که عملکرد سیستم وال مش را بهبود می‌بخشد. پلاستر گچی بیش‌تر برای سطوح گچکاری‌شده کاربرد دارد، اما به علت سازگاری با بیش‌تر مصالح ساختمانی می‌توان از آن روی اکثر مصالح استفاده کرد.

2-    پلاستر سیمانی:

از پلاستر سیمانی که از ترکیب سیمان پرتلند و پلیمرها به‌دست می‌آید، مقاومت دیوار را افزایش می‌دهد، احتمال ترک‌خوردگی آن را کاهش می‌دهد و از نفوذ رطوبت و حرارت و دیگر عوامل محیطی به دیوار جلوگیری می‌کند. این پلاستر برای پوشاندن سطوح بتنی، بلوک و دیوارهای آجری استفاده می‌شود.

• پروفیل نبشی و ناودانی

یکی دیگر از مصالحی که در وال مش به کار گرفته می‌شود پروفیل نبشی و ناودانی است که با هدف مهار لبه های دیوار و نصب وال مش استفاده می‌شود. پروفیل‌های نبشی و ناودانی اندازه و ابعاد مختلفی دارند و باید با توجه به جزئیات اجرا شده انتخاب شوند.

• چسب پایه اپوکسی

چسب پایه در واقع به عنوان جایگزینی برای پیچ و جوش در اتصال نبشی و ناودانی روی دیوارها استفاده می‌شود. استفاده از میخ تفنگی نیز برای اتصال نبشی‌ها امکان‌پذیر است.

 

 

مزایا وال مش

مزایای فراوان وال مش، سازندگان بسیاری را ترغیب به جایگزینی آن با روش‌های قدیمی و سنتی مثل وال پست کرده است. برخی از این مزایا را در ادامه شرح می‌دهیم:
•    طول و ارتفاع دیوارهای مهار شده با وال مش با محدودیتی مواجه نیست.
•    با انواع بلوک‌های دیوارچینی سازگار است.
•    اجرای وال مش نسبت به روش‌های قدیمی و سنتی مثل وال پست بسیار سریع‌تر است.
•    اگر روش‌های سنتی را جایگزین روش‌های نوین و جدیدی مثل وال مش کنید، هزینه‌های تمام شده از 30 تا 40 درصد کاهش پیدا می‌کند.
•    اجرای وال مش نیاز به کارشناس و متخصص و ابزار پیچیده ندارد و یک اکیپ اجرایی که مهارت کافی داشته باشد قادر به اجرای وال مش است.
•    وال مش بسیار سبک است، پس با افزایش وزن رفتار لرزه‌ای سازه‌ی شما با تهدیدی مواجه نیست.
•    وال مش را می‌توان با شبکه الیافی ساده جابه‌جا کرد و فضای کار شما را شلوغ نمی‌کند.
•    وال مش در برابر رطوبت، حرارت بالا، تغییر دما، شرایط محیطی نامناسب و ... مقاومت بالایی از خود نشان می‌دهد.
•    ...

 

معایب وال مش

در کنار مزایا وال مش باید معایب آن را نیز در نظر داشت تا درنهایت انتخابی آگاهانه و هوشمند داشت. برخی از معایب وال مش را در ادامه توضیح می‌دهیم:
•    اجرای وال مش می‌تواند مشکلاتی برای اجرای تاسیسات برقی و مکانیکی ایجاد کند.
•    اگر بنا یا سازنده به اندازه کافی در نصب وال مش تبحر نداشته باشد، امکان کج شدن دیوار وجود دارد.
•    اجرای وال مش برای دیوارهای خارجی به‌ویژه درز انقطاع، سخت و دشوار و در مواردی ناممکن است.
•    تولید و عرضه توری وال مش بی‌کیفیت و بدون مجوز مرکز تحقیقات بسیار امکان پذیر است.
•    اجرای وال مش برای دیوارهایی با ارتفاع بیش‌تر از 6 متر بدون استفاده از مقاطع فولادی با دشواری زیادی همراه است.

 

انواع وال مش

1- وال مش فایبرگلاس

فایبرگلاس یک ماده مدرن است که از آن برای مسلح کردن سازه‌ها استفاده می‌کنند. وال مش فایبرگلاس یک روش نوین برای مهار لرزه‌ای دیوارهای غیرسازه‌ای در ساختمان‌ها است. این روش از شبکه‌های الیاف شیشه (مش فایبرگلاس) برای تقویت دیوارها استفاده می‌کند. شبکه فایبرگلاس به صورت توری تولید می‌شود و ترکیبی از الیاف شیشه و مواد پلیمری است. این ماده استحکام، مقاومت کششی و فشاری و خمشی را افزایش می‌دهد. این مدل وال مش با توجه به نوع کاربرد و موقعیت مورد استفاده در انواع متفاوتی تولید می‌شود.

2- وال مش فلزی

مش فلزی یک روش سنتی برای مهار لرزه‌ای دیوارهای غیرسازه‌ای در ساختمان‌ها است. این روش از شبکه‌های فلزی (مش فلزی) و پلاستر برای تقویت دیوارها استفاده می‌کند. این مدل وال مش از فولاد یا آلومینیوم ساخته شده است. مش‌های فلزی در انواع مقاومتی، معمولی و تقویت شده موجود هستند. مش‌های تقویت شده برای استفاده در دیوارهای با بارگذاری بالا مناسب هستند.

3- وال مش پلیمری

مش پلیمری یک روش نوین برای مهار لرزه‌ای دیوارهای غیرسازه‌ای در ساختمان‌ها است. این روش جایگزینی برای وال پست فلزی محسوب می‌شود و از الیاف پلیمری به جای الیاف فلزی استفاده می‌کند. مش پلیمری از الیاف پلیمری ساخته شده است و دارای مقاومت کششی بسیار بالایی است.

 

 

مراحل اجرای وال مش

برای اجرای وال مش نیاز به نیروی متخصص نیست و گروه اجرایی با کسب مهارت به راحتی قادر به اجرای آن هستند. البته اجرای وال مش منوط به حفظ مراحل آن به ترتیب است. ترتیب این مراحل به شرح زیر می‎‌باشد:

◘ آماده‌سازی سطح دیوار

قبل از اجرای وال مش و هر سیستم دیگری روی دیوار، لازم است که سطح آن از روغن، گرد و غبار و هر گونه آلودگی و مواد خارجی با استفاده از ابزار مخصوص پاک شود.

◘ آماده‌سازی وال مش

توری فایبرگلاس، پلیمری یا فلزی خود را براساس نوع سازه و اسکلت آن انتخاب کنید. برای برش توری مش فایبرگلاس باید طبق نقش پیش بروید و با کاترهای مخصوص این کار را انجام دهید.

◘ آماده‌سازی پلاستر

دستورالعمل سازنده را دنبال کنید و طبق آن، پلاستر گچی یا سیمانی مورد استفاده در انواع وال مش را آماده کنید.

◘ اجرای نبشی یا ناودانی

نبشی یا ناودانی وال مش را طبق نقشه تهیه کنید و با اتصالات پیچی یا جوشی یا چاشنی و چسب اپوکسی در قاب سازه نصب و اجرا کنید. هنگام نصب آن دقت کنید کاملا به دیوار وصل نشود و دیوار آزاد باشد

◘ نصب مصالح جداکننده دیوار از قاب سازه (دیوارچینی)

حالا نوبت دیوارچینی است. برای جلوگیری از مشارکت دیوار در باربری جانبی می‌بایست از مصالح جداکننده مثل یونولیت، پلی استایرن و پشم سنگ جداکننده طبق ضخامت مشخص شده در نقشه استفاده کنید و آن‌ها را در جای خود قرار دهید.

◘ اجرای وال مش

اجرای وال مش می‌تواند هم در حین دیوارچینی و هم بعد از آن اجرا شود. برای راحتی کار می‌توانید هنگام دیوارچینی نوار وال مش که معمولا از الیاف شیشه است را به طور موقت با استفاده از میخ یا پیچ روی دیوار نصب کنید.

◘ اجرای پلاستر ویژه وال مش

در مرحله آخر پلاستر را به صورت دستی و با استفاده از ماله یا به صورت پاشش اعمال کنید و الیاف‌های شیشه‌ای وال مش را به طور کامل بپوشانید.

 

هزینه طراحی و اجرا وال مش

هزینه‌ی اجرای وال مش نسبت به اجرای وال پست‌های قدیمی کم‌تر است. عوامل مختلفی بر قیمت وال مش اثرگذار هستند، از جمله قیمت به‌روز مواد و مصالح به کار رفته شده، منطقه‌ی ساخت و ساز، دستمزد درخواستی تیم اجرایی، وسعت پروژه، نوع و کیفیت مواد و مصالح، شیوه‌ی اجرا و ... . عرض نوارهای وال مش و فاصله بین آن‌ها از مهم‌ترین عوامل تعیین‌کننده برآورد هزینه‌ها است. از آنجا که اجرای وال مش، سازه را در برابر زلزله مقاوم نگه می‌دارد، هزینه آن حفظ سازه و جان شماست.

 

جمع‌بندی

اجرای وال مش یک روش و فناوری نوین برای مهار لرز‌ه‌ای دیوارهای سازه است که ویژگی‌های خاص آن باعث شده که روزبه‌روز به تعداد سازندگانی که راغب به به‌کار گرفتن آن در سازه‌ی خود می‌شوند افزوده شود. وال مش در دیوارهای معمولی به سادگی قابل‌اجراست، اما اجرای آن در درز انقطاع با دشواری‌هایی همراه است و باید از نکات آن به خوبی آگاه باشید. در این مقاله به معرفی وال مش پرداختیم. امیدواریم اطلاعات مفیدی از این مقاله کسب کرده باشید. در صورت وجود هرگونه ابهام یا سوال، با مشاوران وبسایت هیرکانا سازه در ارتباط باشید.