قوانین آتش نشانی برای ساختمان ویژه 1404

یکی از مواردی که اهمیت بسیار زیادی دارد، رعایت استانداردها و ضوابط آتش نشانی جهت ساختن و نگهداری از ساختمان‌ها است. این قوانین ممکن است بر اساس نوع کاربری ساختمان، متفاوت باشد. اما هدف اصلی آن، حفظ ایمنی برای جان و مال افراد است. اما ضوابط آتش نشانی نظام مهندسی باید این خطرات آتش سوزی را مهار سازد.

به نقل سایت تهران برق ، در ایران این قوانین توسط آتش ‌نشانی و خدمات ایمنی اجرا می‌شود و هر ساله چند مورد جدید به آن اضافه خواهد شد. در حال حاضر استفاده از کلید محافظ جان rcbo برای اغلب ساختمان‌ها پیشنهاد شده است، اما در آینده نزدیک این موضوع اجباری خواهد شد. چرا که نقص عملکرد فیوز‌های مینیاتوری و گاها سرعت قطع برق در ساختمان آسیب‌های قابل توجهی به دنبال داشته است.

ضوابط آتش نشانی چیست؟

قطعا ضوابط طراحی ساختمان آتش نشانی یا قوانین آتش نشانی نظام مهندسی تهران به گوشتان خورده است. به طور کلی ضوابط، قوانینی است که به منظور ساخت ساز باید به آن توجه داشت. این موارد ایمنی ساختمان را در برابر حریق و سایر حوادث مترقبه افزایش می‌دهد. لازم به ذکر است که ضوابط آتش نشانی مربوط به ساختمان بسیار متنوع است و در این بخش تنها مهمترین موارد بررسی قرار خواهد گرفت.

ضوابط مربوط به فاصله ساختمان

رعایت فاصله از مهمترین قوانین آتش نشانی برای ساختمان است که باید از جایگاه سوخت، پمپ بنزین، CNG و گازوئیل بیش از ۷ متر فاصله داشته باشد. همچنین در نظر داشته باشید که حتی ساختمان‌هایی با کاربری غیر مسکونی نیز همچون مسجد، سینما، بیمارستان، سالن همایش و... نباید در کنار جایگاه سوخت قرار گیرد. نزدیک‌ترین ساختمان به جایگاه سوخت می‌بایست بیش از دو طبقه ساخته نشود. در اصل ساختمان به ازای هر طبقه ۳ متر دورتر از جایگاه باشد. البته دیوار سمت جایگاه باید ۷ کیلوگرم بر سانتی متر ایجاد شود تا آسیب‌های احتمالی شدید به آن کارساز نباشد. این محدودیت در ضوابط آتش نشانی در ساختمان‌های بلند مرتبه قرار دارد.

ضوابط مربوط به ارتفاع ساختمان

بخش دیگری از ضوابط مربوط به ارتفاع ساختمان است. مثلا در کوچه‌هایی با عرض کمتر از ۶ متر، حداکثر طبقات یک ساختمان باید ۲ طبقه باشد. در کوچه‌هایی با عرض ۶ متر، ساخت ساختمان می‌تواند تا ۳ طبقه انجام شود. در کوچه‌های ۸ متر نیز، حداکثر طبقات باید ۴ طبقه باشد. در کوچه‌ها یا خیابان‌هایی با عرض ۱۰ متر، می‌توان ساختمان ۵ طبقه ایجاد کرد. اما می‌توان  در خیابان‌هایی با عرض ۱۲ تا ۲۲ متر بن بست، ساختمان  ۶ طبقه ساخته شود. در خیابان‌هایی با عرض ۱۲ متر و بیشتر که پهنای زیادی دارند، تعداد طبقات ساختمان‌ها هیچ محدودیتی ندارد.

ضوابط مربوط به پله‌های اضطراری

طراحی پله‌های اضطراری نیز دارای ضوابطی است که قبل از وقوع حادثه باید به آنها توجه شود. برای ساختمان‌های ۹ طبقه باید پله اصلی را به عنوان پله اضطراری در نظر گرفت و از ورودی و آسانسور جدا باشد. در این پله‌ها بهتر است علاوه بر کلید پریز معمولی از کلید محافظ جان استفاده شود تا از آتش‌ سوزی و برق گرفتگی افراد جلوگیری شود. این کلید میزان جریان برق رفت و برگشت را اندازه‌گیری می‌کند. چنانچه نشتی صورت بگیرد، به صورت اتوماتیک جریان برق را قطع می‌کند. یکی از ضوابط آتش نشانی اصفهان و دیگر شهرها، استفاده از این کلید می‌باشد. ساختمان‌ها و فضاهایی با ظرفیت بیشتر از ۱۰۰ نفر، باید علاوه بر پله اصلی، پله اضطراری نیز داشته باشند.

ضوابط مربوط به آسانسور ساختمان

برای طراحی جایگاه آسانسور باید به مواردی همچون ابعاد چاه آسانسور و... توجه داشت. این ابعاد حداقل ۱۵۰ * ۱۵۰ سانتی متر باشد. همچنین توجه داشته باشید که آسانسور نباید در وسط راه پله باشد، این مسئله در تاییدیه آتش نشانی برای ساختمان چند طبقه تاثیرگذار است. برای محل قرارگیری آسانسور و ارتباط آن با موتورخانه نیز باید با مشورت کارشناسی آتش نشانی انجام شود.

ضوابط آتش نشانی پارکینگ

از دیگر قوانین مهم آتش نشانی مربوط به پارکینگ است که میتوان به آن اشاره کرد. رمپ ورودی ساختمان باید حداقل ۵/۲ متر از پیاده رو فاصله داشته و شیب رمپ پارکینگ، باید 15 سانتی متر باشد. همچنین برای فاصله رمپ تا سقف نیز باید ۱۹۵ سانتی متر در نظر گرفته شود. برای طراحی پارکینگ استاندارد باید ۱۲ متر فضا برای دور زدن ماشین‌ها در نظر گرفته شود. ضمن آنکه مسیر تمام خروجی‌های پارکینگ باید به همکف برسد. به جای رمپ نمی‌توان از موارد جایگزین استفاده کرد. مگر در شرایطی که کارشناس آتش نشانی آن را تایید کند.

ضوابط مربوط به موتور خانه ساختمان

موتور خانه باید به نحوی باشد که خارج از زیر بنای ساختمان قرار گیرد. این فضا بهتر است حداقل یک پنجره رو به بیرون داشته باشد و دور از آسانسور، سالن‌های اجتماعات یا راه پله باشد. فراموش نکنید که حتما در اطراف لوله‌ها و سایر تجهیزات داخل موتور خانه از وسایل ایمنی استفاده شود‌.

ضوابط مربوط به نمای ساختمان

اگر قصد زیباسازی ساختمان را با نمای سنگی یا شیشه‌ای دارید، باید به این ضوابط توجه داشته باشید. برای ساختمان‌های شیشه‌ای باید از شیشه سکوریت استفاده کنید. چرا که ضخامت شیشه‌های مورد استفاده در نما باید بسته به ابعاد آن تعیین شود. مثلا اگر شیشه‌ها ابعاد بالا ۵ متر دارند باید از حاشیه‌های نگهداره برای آنها استفاده شود. همچنین سنگ‌هایی که روی درپوش‌ها قرار می‌گیرند، باید روپلاک شوند. فضای خالی پشت بنا نیز باید با مطالح ساختمانی پر شود.

ضوابط آتش نشانی مربوط به برق و روشنایی

یکی از مهمترین مواردی که باید به ایمنی آن توجه ویژه داشت اجرا و نصب تجهیزات مربوط به برق و روشنایی است. برای نصب تابلوهای برق نیاز است تا در کنار درب اصلی هر واحد انجام شود. در هر تابلو برق باید کلید FI قرار گیرد. برای تمامی قسمت‌های تاریک ساختمان لامپ ۱۲ ولت شارژی یا باتری دار به کار گرفته شود و در مسیر راه پله، پله اضطراری، آسانسور، زیرزمین، موتور خانه، کتابخانه و... باید از لامپ‌های اتوماتیک استفاده شود.

سخن نهایی

در این مطلب با قوانین آتش نشانی برای ساختمان آشنا شدیم. این قوانین شامل موارد بسیار زیادی است که سعی داشتیم، چندین مورد مهم و اساسی را به شما ارائه دهیم. پیشنهاد ما این است که قبل از وقوع حوادث، مسائل و موارد ایمنی برق و حریق را رعایت کنید. تا در صورت بروز مشکل بتوانید کنترل اوضاع را به دست گیرید. اگر به دو مرحله اساسی طراحی ساختمان و کنترل و بازدیدهای پس از ساخت توجه شود، احتمال بروز مشکلات جدی، به شدت کاهش می‌یابد.

قرار دادن کپسول برای قسمت‌ها و طبقات مختلف ساختمان نیز اجبار است. به یاد داشته باشید که مشکلات اتصال کوتاه در مدارهای برق ساختمانی بالاترین آمار آتش سوزی را به خود اختصاص داده است. برخی از مراکز معتبر این حوزه مانند تهران برق با ارائه انواع سیم و کابل استاندارد به امنیت بهتر شما کمک خواهد کرد.