با کاربردهای لوله های پنج لایه آشنا شوید

یک ساختمان مانند بدن انسان از بخش‌ها و لایه‌های مختلفی تشکیل شده که هر کدام وظایف خاصی را بر عهده دارند. در ساختمان سیستم‌های مختلفی وجود دارد که درست کار کردن هر یک اهمیت داشته و خراب بودن آن‌ها ممکن است به دیگر سیستم‌ها و حتی کل ساختمان صدمه بزند. لوله‌کشی ساختمان یکی از همین سیستم‌های پر اهمیت است که برای انتقال آب و فاضلاب به‌کار گرفته می‌شود. لوله‌ها که عضو اصلی سیستم لوله‌کشی به شمار می‌روند، عمر بسیار طولانی دارند و حتی در سازه‌های متعلق به چند صد سال و بلکه چند هزار سال قبل نیز دیده می‌شوند.

بسیاری از لوله‌های اولیه از سفال ساخته می‌شدند، فرایند تغییر و تکامل لوله‌ها تا به امروز ادامه داشته و اکنون انواع فلزی و PVC آن‌ها را در بازار می‌بینیم. یکی از انواع لوله‌هایی که مزایای زیادی نسبت به دیگر رقبای خود دارد و به‌صورت گسترده استفاده می‌شود، لوله پنج لایه است. در ادامه قرار است به معرفی آن پرداخته و بعضی از کاربردهای آن را بیان کنیم.

منظور از لوله‌های پنج لایه چیست؟

لوله‌های پنج لایه همان‌طور که از نامشان پیداست، پنج لایه دارند و به گونه‌ای طراحی شده‌اند که مشکلات لوله‌های قدیمی فلزی را نداشته باشند. این لوله‌ها در واقع سه لایه دارند که به وسیله دو لایه چسب به هم متصل شده‌اند.

لایه بیرونی از PEX و PERT که دو نوع پلی‌اتیلن هستند، ساخته شده‌اند. پلی‌اتیلن‌ها هیدروکربن هستند و از نفت به دست می‌آید. لایه درونی نیز از همین ماده ساخته می‌شوند و در واقع بیرون و درون لوله از یک ماده ساخته شده‌اند؛ اما لایه میانی کاملا متفاوت از دو لایه دیگر است. این لایه در واقع فلزی بوده و از آلیاژی از آلومینیوم ساخته شده است.

دو لایه دیگر چسب هستند؛ یک لایه چسب بین لایه درونی و میانی و یک لایه دیگر چسب بین لایه میانی و بیرونی قرار دارد. یکی از ویژگی‌های لوله پنج لایه، صاف‌تر و صیقلی‌تر بودن لایه درونی نسبت به لوله‌های دیگر است. پلی‌اتیلن نیز ویژگی‌های خاصی دارد که مقاومت لوله را بالاتر برده است.

نقاط قوت لوله‌های پنج لایه

همان‌طور که گفتیم لایه درونی و بیرونی از نوعی پلی‌اتیلن هستند. این لایه‌ها طی یک فرایند شیمیایی خاص تولید می‌شوند و باعث شده تا مقاومت بالایی در برابر فشار و حرارت داشته باشند. مقاومت در برابر خوردگی و فرسایش نیز یکی دیگر از ویژگی‌های مهم این لوله‌هاست. با لوله پنج لایه دیگر خوردگی و فرسایشی که ممکن است در یک لوله فلزی اتفاق بیفتد، رخ نخواهد داد. این مدل‌ها می‌توانند تا دمای 95 درجه مقاومت داشته باشند که کاربرد آن‌ها را بسیار گسترده‌تر می‌کنند.

این لوله‌ها فقط برای عبور آب طراحی نشده‌اند و اگر مایعات حساس‌تر قرار باشد از درون لوله عبور کنند، باز هم لوله پنج لایه انتخاب خوبی خواهد بود. این لوله‌ها به دلیل ساختار چند لایه خود اجازه رسیدن اکسیژن را به مایع داخل نمی‌دهند و علاوه‌براین، اشعه فرابنفش نیز به آن‌ها نفوذ نخواهند کرد.

یکی دیگر از ویژگی‌هایی که به آن اشاره کردیم، صیقلی بودن سطح درونی لوله است. این ویژگی باعث شده تا گرفتگی و انسداد لوله به حداقل برسد. همه این ویژگی‌ها در کنار هم عمر این لوله‌های پنج لایه را به شدت افزایش داده‌اند و به حدود 50 سال رسانده‌اند. مقاومت این مدل‌ها بسیار بالا بوده حتی در شرایط سختی مانند فرونشست زمین و زلزله نیز تا حد زیادی دوام می‌آورند.

کاربردهای مختلف لوله‌های پنج لایه

لوله پنج لایه در واقع ورژن بهتری از لوله‌های معمولی هستند و به همین دلیل تمامی کاربردهای آن‌ها را نیز دارند. علاوه‌برآن، به دلیل ویژگی‌های خاصی که در بالا به آن‌ها اشاره کردیم، در جاهای دیگر نیز کاربرد دارند.

لوله‌کشی خانه‌ها و ساختمان‌های اداری و تجاری

سیستم‌های آب ساختمان‌ها از جاهای اصلی است که می‌توان لوله‌های پنج لایه را به‌کار گرفت. انتقال آب گرم و سرد توسط آن‌ها به خوبی صورت می‌گیرد و حتی برای لوله‌های فاضلاب نیز می‌توان از آن‌ها استفاده کرد. به دلیل مقاومت بالا در برابر حرارت، لوله پنج لایه را می‌توان در سیستم‌های گرمایشی مانند شوفاژ به‌کار گرفت. سیستم گرمایش از کف نیز از دیگر سیستم‌هایی هستند که این لوله‌ها استفاده می‌کنند.

سیستم‌های اطفای حریق و سیستم‌های پیشرفته گرمایشی جلوگیری از یخ‌زدگی

داشتن سیستم اطفای حریق تبدیل به یک استاندارد برای خانه‌ها شده است. اگر در خانه یا اداره خود قرار است سیستم اطفای حریق نصب کنید، به دلیل مقاومت و دوام بالا، بهتر است از لوله‌های پنج لایه استفاده کنید.

سیستم‌های پیشرفته‌ای نیز وجود دارند که شبیه گرمایش از کف هستند و برای ذوب کردن یخ‌ها و معابر عمومی مانند پیاده‌روها یا پارکینگ به‌کار گرفته می‌شوند. لوله‌های پنج لایه مقاومت بالایی در برابر فشار و حرارت داشته و برای این کار عالی هستند.

به‌کارگیری در هتل‌ها، کارخانه‌ها، بیمارستان‌ها و دیگر محیط‌های تجاری و صنعتی

بناهای تجاری و صنعتی معمولا عمر طولانی‌تری نسبت به بناهای مسکونی دارند و همچنین حجم افرادی که از آن بناها استفاده می‌کنند، بسیار زیاد است. لوله‌های پنج لایه به دلیل دوام و استحکام زیاد خود تا پنجاه سال عمر می‌کنند و احتمال اینکه با مشکل مواجه شوند، کم است. درست است که خرید این لوله‌ها اندکی بیشتر از خرید لوله تک لایه یا لوله سه لایه هزینه دارد؛ اما به دلیل دوام زیاد و استهلاک کم، قطعا ارزش خرید خوبی به‌ویژه برای بناهای تجاری و اقتصادی دارند.

به‌کارگیری برای انتقال موادی به جز آب

ساختار پنج لایه این لوله‌ها اجازه ورود هیچ‌گونه ماده‌ای را به سیال درونی نمی‌دهند و البته هیچ ماده‌ای از سیال درونی نیز به بیرون راه پیدا نخواهد کرد؛ بنابراین اگر قصدتان انتقال سیالی به‌جز آب است، لوله‌های پنج لایه می‌توانند انتخاب بسیار خوبی باشند. این لوله‌ها همان‌طور که گفتیم در برابر پوسیدگی و خوردگی مقاوم بوده و برخلاف لوله‌های فلزی، زنگ‌زدگی وجود ندارد که با مایع داخل واکنش نشان دهد.

معایب به‌کارگیری لوله پنج لایه

در کنار تمام مزایا، معایب اندکی برای استفاده از این لوله‌ها وجود دارد. ایراد اول قیمت بالاتر آن‌ها نسبت رقبایشان است. برای خرید این لوله‌ها باید مبلغ بیشتری را پرداخت کنید؛ اما به دلیل دوام بالاتر، این گران‌تر بودن در طولانی‌مدت توجیه اقتصادی دارد.

یکی دیگر از ایرادات بالا بودن ضریب انبساط طولی است. لوله‌های فلزی با عبور سیالاتی با دمای بسیار بالا از درونشان، حدود 0.02 درصد تغییر اندازه می‌دهند؛ درحالی‌که این عدد برای لوله پنج لایه به 13 الی 19 درصد می‌رسد.

ایراد آخر نیز با عبور سیال با حرارت بالا به‌وجود می‌آید. این لوله‌ها به عبور سیالاتی با دمای 95 درجه نیز مقاوم هستند؛ اما اگر دمای سیال به 110 درجه برسد، چسب‌ها شل شده و لایه‌های لوله از هم باز می‌شوند. البته باتوجه‌ به اینکه نقطه جوش آب 100 درجه سانتی‌گراد است، آب هیچ‌گاه به چنین دمایی نخواهد رسید.

جمع بندی

لوله‌های پنج لایه، با ساختاری متشکل از سه لایه اصلی و دو لایه چسب، جایگزینی مناسب برای لوله های فلزی در سیستم‌های لوله‌کشی هستند. این لوله‌ها از مواد مقاوم مانند PEX و PERT ساخته شده و دارای ویژگی‌های مثبتی مانند مقاومت بالا در برابر فشار و حرارت، صیقلی بودن سطح درونی و مقاومت به خوردگی هستند.

کاربردهای گسترده‌ای دارند از جمله سیستم‌های آب گرم و سرد، گرمایش، اطفای حریق، و انتقال مواد غیرآبی. هرچند که قیمت بیشتری نسبت به سایر لوله ها دارند و در برابر حرارت های بسیار بالا حساسیت دارند، اما با دوام بودن و دیگر خصوصیات مثبت، موجب شده تا انتخابی مناسب محسوب می‌شوند